Instrumentenpaneel

Op het instrumentenpaneel vind je alle informatie die je als bestuurder nodig hebt tijdens het rijden én informatie over bijvoorbeeld de beste route of je favoriete muziek. In dit artikel vertellen we wat er allemaal op het instrumentenpaneel staat, waar deze informatie vandaan komt en wat er vaak kapot gaat. Daarnaast schenken we aandacht aan de mooiste en bijzonderste instrumentenpanelen. Lees snel verder!

Alle informatie op het instrumentenpaneel

Het instrumentenpaneel geeft de bestuurder van de auto alle informatie die nodig is tijdens het rijden. De ingebouwde boordcomputer biedt waardevolle informatie over de status van de auto. Dit helpt bestuurders om de prestaties van hun voertuig in de gaten te houden. Hierbij moet je denken aan:

  • Snelheidsmeter
  • Toerenteller
  • Tankniveaumeter
  • Koelvloeistoftemperatuurmeter
  • Koelvloeistofniveau
  • Klok
  • Stopwatch
  • Kilometerteller
  • Olietemperatuur
  • Olieniveau
  • Gemiddeld brandstofverbruik
  • Gemiddelde snelheid
  • Huidige versnelling

Daarnaast is het dashboard van essentieel belang voor het monitoren van de status en het functioneren van de auto. De lampjes op het dashboard geven snel inzicht in mogelijke problemen:

  • Groen: Alles werkt correct, dus je hoeft geen actie te ondernemen.
  • Rood: Er is een ernstig probleem waarmee je onmiddellijk naar de garage moet.
  • Oranje/geel: Dit is een waarschuwing voor een mogelijk probleem waar je aandacht aan moet besteden, maar de urgentie is niet hoog.

Hoe werkt het instrumentenpaneel?

Het instrumentenpaneel krijgt gegevens door van talloze sensoren. Deze gegevens wordt vervolgens op het dashboard weergegeven als concrete informatie die de bestuurder nodig heeft. Bij analoge clusters is iedere meter aangesloten op de bijbehorende sensor en geeft de meter deze informatie weer. Denk hierbij aan de snelheidssensor die direct verbonden is met de snelheidsmeter op het dashboard en de huidige rijsnelheid weergeeft. Bij digitale instrumentenpanelen worden de gegevens via een centrale ECU geleid, zodat de informatie ook met andere systemen te delen is. Een goed voorbeeld hiervan is de brandstofmeter. Als de informatie over de hoeveelheid brandstof via een ECU wordt doorgegeven, kan er naast de hoeveelheid brandstof ook informatie over de resterende kilometers worden weergegeven.

Naast informatie over de auto werkt de startblokkering via het instrumentenpaneel. De startblokkering is een beveiligingssysteem dat voorkomt dat een auto kan worden gestart zonder de juiste sleutel. De transponder in de sleutel communiceert met de motorcomputer en het instrumentenpaneel van de auto. Als de juiste code niet wordt herkend, blijft de motor uit. Dit maakt het veel lastiger om de auto te stelen, maar bij een storing in het instrumentenpaneel kan de startblokkering onterecht inspringen. Dit systeem is een veelgebruikte technologie bij de VAG-groep en helpt bij het verbeteren van de algehele veiligheid van voertuigen. 

Meest voorkomende storingen aan het instrumentenpaneel

Er zijn veel verschillende defecten mogelijk bij het instrumentenpaneel. Wat het probleem ook is, als bestuurder zit je er niet op te wachten dat je dashboard slecht werkt. Dit zijn de meest voorkomende storingen aan het instrumentenpaneel:

  1. Auto start niet
    Een storing in het instrumentenpaneel kan er voor zorgen dat de auto helemaal niet start. Dit komt doordat de startonderbreker regelmatig in het instrumentenpaneel verwerkt is.
  2. Instrumentenpaneel valt volledig uit
    Veel dashboards kampen met uitvalsproblemen, zoals defecte displays of volledige uitval van het instrumentenpaneel. Deze uitval wordt vaak veroorzaakt door problemen met soldeerverbindingen en processoren op de printplaat. Door de fijne elektronica en kwetsbare verbindingen is het systeem gevoelig voor schade, wat de functionaliteit snel kan beïnvloeden.
  3. Meters werken niet
    Verschillende sensoren in je auto meten voortdurend belangrijke waardes, zoals snelheid, toerental en motortemperatuur. Deze worden via het instrumentenpaneel naar de bestuurder gecommuniceerd, zodat je altijd weet hoe je auto presteert. Als deze meters niet werken of de verkeerde informatie weergeven, mist de bestuurder essentiële informatie.
  4. Zwakke LED-lampjes
    Zwakke LED-lampjes zijn vaak een groter probleem dan enkel een kapot lampje. Vaak is de oorzaak te vinden in defecte verbindingen of processoren binnen het instrumentenpaneel. Deze problemen leiden tot zwak brandende lampjes en vereisen een revisie van het instrumentenpaneel, waarbij de verbindingen worden hersteld en de processoren opnieuw worden gekalibreerd.

Analoog vs digitaal vs virtual

Er zijn analoge, digitale en virtuele instrumentenpanelen. Vroeger was alle informatie analoog, maar tegenwoordig is vrijwel alle informatie op dashboards digitaal. Een analoog instrumentenpaneel herken je aan tellers en klokken met ‘echte’ wijzers.

Een digitaal instrumentenpaneel is vaak een LCD-scherm. De voordelen van een digitaal dashboard is de personaliseerbaarheid, vele keuzemogelijkheden qua vertoningen en overzichtelijke navigatiekaarten. Tegenwoordig worden veel dashboard digitaal aangestuurd, maar beschikken ze nog wel over een analoog uiterlijk. Digitale instrumentenpanelen bevatten steeds meer informatie, zoals navigatie-instructies en informatie over de radio of audio van de auto.

Inmiddels zijn we hard op weg naar virtuele instrumentenpanelen, zoals de Virtual Cockpit van Audi en de Innovision Cockpit van Bosch en Volkswagen. Op deze schermen is natuurlijk alle informatie te vinden die je verwacht op een instrumentenpaneel, maar vind je ook navigatie-instructies en muziekafspeellijsten. De functionaliteit van het dashboard wordt hiermee steeds groter.

Regelgeving rondom snelheidsmeters

De snelheidsmeter van een auto is, in tegenstelling tot de GPS-snelheid van een navigatie-app, nooit 100% nauwkeurig. In 1978 is de ‘UNECE regulation R39’ in het leven geroepen om duidelijkheid rondom snelheidsmeters te creëren. In deze internationale regelgeving is opgenomen dat de aangegeven snelheid nooit lager mag zijn dan de echte snelheid en de aangegeven snelheid ook nooit meer dan 110% van de echte snelheid mag zijn. Daarnaast zijn er testvoorwaarden vastgelegd voor metingen, waarbij buitentemperatuur en type wegdek variabelen zijn die worden meegenomen.

De snelheid die op navigatiesystemen of -apps wordt weergegeven is daarentegen wél de exacte snelheid. Doordat deze systemen gebruik maken van GPS, is de snelheid vrijwel exact te bepalen. In de praktijk betekent dit dat de snelheid op de navigatie altijd iets lager ligt dan de snelheid die de auto zelf weergeeft.

De mooiste instrumentenpanelen

Het instrumentenpaneel is het meest bekeken onderdeel van het interieur, dus het is logisch dat autofabrikanten veel aandacht aan het design besteden. Dat is de ene keer succesvoller dan de andere. Wat ons betreft zijn dit de allermooiste dashboards:

  • McLaren 750S
    Dit dashboard is letterlijk van meerdere kanten te bekijken! Het roteert, waardoor je zowel een frontale als een zijwaardse interface hebt. Beide interfaces staan volledig op zichzelf. Dit soort technologische hoogstandjes zijn niet zomaar snufjes, ze roepen het ware supercar-gevoel op zodra je instapt. Precies wat de McLaren 750S verdient!
  • Bugatti Chiron
    De Bugatti Chiron is indrukwekkend en futuristisch in zijn prestaties, met maar liefst vier turbo’s, 1500 pk en een gigantisch koppel van 1600 Nm. Ondanks dit prestatiegeweld heeft de auto een fraai klassiek vormgegeven instrumentenpaneel. Je zou denken dat bij zulke snelheden alleen een digitale interface handig is, maar dit traditionele design voegt een extra gevoel van luxe toe dat perfect past bij de rest van de auto.
  • Ford GT
    De Ford GT staat bekend om zijn minimalistische, maar uiterst functionele instrumentenpaneel. Elk element, van de geoptimaliseerde indeling tot het nauwkeurig geselecteerde lettertype, is ontworpen met de bestuurder in gedachten. Het paneel biedt alleen de meest noodzakelijke informatie, wat bijdraagt aan een ongeëvenaarde focus tijdens het rijden. Ondanks zijn eenvoud ontbreekt er niets, en dit maakt het tot een cruciale keuze voor dit lijstje.

Opvallende dashboards

Autofabrikanten doen zo nu en dan flink hun best om onderscheidende, opvallende dashboards te ontwerpen. Hieronder vind je een selectie opvallende instrumentenpanelen:

  • Fiat Multipla instrumentenpaneel
    De Fiat Multipla is in alle opzichten een bijzondere auto die de aandacht trekt. Niet alleen de buitenkant is bijzonder vormgegeven, ook het instrumentenpaneel heeft een atypische vormgeving. Fiat heeft ervoor gekozen om de snelheidsmeter, toerenteller en brandstofmeter in kleine ronde klokken te plaatsen. Dat is op zijn minst opvallend te noemen, want er is gigantisch veel ruimte in de Multipla! Hij is zelfs breed genoeg om drie stoelen voorin te plaatsen, wat vrij zeldzaam is. Om dan te kiezen voor een klein instrumentenpaneel, is op zijn minst opvallend te noemen.
  • Chevrolet Spark instrumentenpaneel
    De ontwerpers van Chevrolet waren duidelijk in een speelse bui tijdens het creëren van het instrumentenpaneel voor de Spark. De hele auto wordt overigens gekenmerkt door speelse, atypische elementen die soms uit verhouding lijken. Ze kozen voor een opvallend grote snelheidsmeter die meteen de aandacht trekt, gecombineerd met een grijze behuizing die je niet vaak ziet in auto-interieurs. Dit geeft de Spark een uniek interieurontwerp dat zeker opvalt.
  • Nissan Primera instrumentenpaneel
    Het vernieuwde instrumentenpaneel van de Nissan Primera, afkomstig uit het facelift-model, is een van de grootste panelen op de markt. Het nieuwe interieurontwerp vereiste een aanzienlijke aanpassing, waarbij de behuizing flink werd vergroot. Ook het instrumentarium zelf werd geheel opnieuw ontworpen, met nieuwe functies en technologie.
  • Fiat Ulysse instrumentenpaneel
    Bij de Fiat Ulysse valt het dashboard meteen op door de grote, grijze wijzerplaten die centraal geplaatst zijn. Deze tellerklok, die ook in andere modellen wordt gebruikt, geeft de auto een unieke uitstraling en verhoogt de leesbaarheid voor de bestuurder.
  • Renault Modus instrumentenpaneel
    Het instrumentenpaneel van de Renault Modus lijkt op het eerste gezicht misschien eenvoudig. Maar bij nader inzien is het echt uniek. De indeling is niet alleen anders dan bij de andere modellen, maar het biedt ook een intuïtieve gebruikerservaring die het rijden aangenamer maakt.