Zorgen Kia en Toyota ervoor dat de handgeschakelde versnellingsbak blijft bestaan?
De handbak verliest de laatste jaren steeds meer aan populariteit. Diverse redenen (zoals de opkomst van BEV/PHEV’s) zorgen ervoor dat er momenteel meer auto’s met een automaatbak dan met een handbak worden geproduceerd. Voor liefhebbers van de versnellingspook is er echter nog hoop. En deze hoop komt vanuit Azië.
KIA Intelligent Manual Transmission (IMT)
En wie denkt dat deze hoop toekomstmuziek is, heeft het dus mis. In 2020 onthulde Kia namelijk al de ‘Intelligent Manual Transmission’ (afgekort tot IMT). De techniek wordt momenteel al toegepast in verschillende mild hybride auto’s (MHEV) die het merk aanbiedt. Het belangrijkste doel van deze techniek is de brandstofefficiency te verhogen en de CO2-emissie verder te beperken. En dit allemaal met behoud van de o zo gewilde rijbeleving.
Het systeem maakt gebruik van clutch-by-wire techniek. Dat wil zeggen: Het koppelingspedaal is niet langer direct verbonden met de koppelingsactuator, waardoor de elektronica zelf kan bepalen wanneer er ontkoppeld wordt. Denk bijvoorbeeld aan het uitrollen naar een verkeerslicht. Ook kan op deze momenten de verbrandingsmotor uitgeschakeld worden (dus sneller dan bij een conventioneel Stop & Go start-stopsysteem, waarbij de auto stil moet staan) en daarmee schijnt het brandstofverbruik én de CO2-emissie in totaal met zo’n 3 procent te dalen. De Intelligent Manual Transmission bedient alleen de koppeling, dus heeft geen invloed op de schakelactie zelf. De gekozen versnelling blijft dus ten alle tijden ingeschakeld. Zodra het gaspedaal of rempedaal wordt ingetrapt, start de motor dankzij de startmotor weer op en zal de elektronica bepalen wanneer de motor weer gekoppeld dient te worden aan de versnellingsbak.
Het systeem laat zich dus precies zo bedienen als een conventionele handgeschakelde versnellingsbak, maar stiekem zorgt de elektronica voor net wat meer efficiency. En Kia belooft zelfs dat de bediening van het koppelingspedaal nog beter te doseren is, vanwege de elektronische aansturing. Een duidelijk ‘aangrijppunt’ garandeert namelijk het soepel wisselen van versnelling.
Toyota claimt veelbelovende patenten
Ook Toyota, die toch wel als Aziatische EV koning gezien mag worden, ziet nog toekomst in de handbak. De Japanse autogigant heeft begin februari enkele patenten geclaimd waar de liefhebbers van de handbak misschien wel heel erg gelukkig van gaan worden. Het gaat namelijk om ‘simulated clutch pedal’ en ‘gear shift functions’ die bij EV’s toepasbaar moeten gaan worden. De patenttekeningen en diagrammen laten zien dat het systeem vertrouwt op een speciale controller die het koppel van de elektromotor verandert, waardoor het aanvoelt als de koppelkromme van een auto met een verbrandingsmotor en ‘overschakelen’ noodzakelijk lijkt.
Het statement van Toyota gaat hierin nog verder. Zoals ze zelf zeggen: “Het elektrische voertuig bevat een schakelpook en een koppelingspedaal die het effect van het schakelgevoel van een voertuig met een handbak simuleert. Deze functies zijn echter niet essentieel voor het besturen van het voertuig en hebben meer te maken met het reproduceren van het gevoel en het plezier van een handmatige transmissie dan met de daadwerkelijke functie”. Verder zegt Toyota het volgende hierover: “De schakelhendel wordt door de bestuurder bediend om een willekeurige virtuele versnellingsfasemodus te selecteren uit meerdere virtuele versnellingsfasemodi”. De afbeeldingen die Toyota aan het patent heeft toegevoegd laten een traditioneel ogende tellerklok zien met daarop de fictieve versnelling waarin je op dat moment rijdt. Het is dus eigenlijk een pseudo-manuele versnellingsbak. In de autowereld doen er dan ook direct allerlei geruchten de rondte over verschillende (sportieve) modellen die Toyota mogelijk binnenkort gaat lanceren.
Ook Andy Palmer, voormalig CEO bij Aston Martin, ziet wel heil in een EV met een handbak. “Vanzelfsprekend heb je op een elektromotor geen handbak of een transmissie nodig. Maar het komt erop neer dat dit geen rationele beslissing is. Het is irrationeel, het is emotioneel. En ik denk dat het in dat kader interessant is, want het is relatief eenvoudig uit te voeren in een elektrische auto.” De grote vraag zal echter zijn of de ‘pook purist’ hierin geïnteresseerd is. Want is het enkel de versnellingspook die hem de rijbeleving geeft óf de combinatie tussen de pook en een verbrandingsmotor? Het is hoe dan ook een interessante ontwikkeling die het volgen meer dan waard is. We zijn benieuwd of deze patenten en ideeën ook daadwerkelijk op de markt gebracht gaan worden.