da
de
en
es
fr
it
nb
pt
sv
fiRenault Scenic 2 2003-2009 Instrumentencluster
Tegenwoordig zie je de aloude analoge meters met wijzers steeds minder in auto’s terug. De auto wordt steeds moderner en slimmer en ook het dashboard gaat met zijn tijd mee. Voor het design worden vaak nog wel analoog uitziende meters gebruikt, maar steeds vaker is de aansturing van de wijzers digitaal. Hoofdverantwoordelijk voor deze ontwikkeling is de introductie van het CAN-netwerk. Doordat over één netwerk alle informatie kan worden verzonden, hoeft de informatiestroom niet altijd meer direct van de bron naar het instrumentenpaneel te worden gestuurd. Een bijkomend voordeel is ook dat meerdere componenten tegelijk van dezelfde input kunnen profiteren, zonder dat naar elk component afzonderlijke bedrading moet worden gebruikt.
Het digitale instrumentencluster van de Renault Scenic II 2003-2008 is een voorbeeld van een moderner dashboard. Een deel van de informatie wordt via het CAN-netwerk verkregen en het instrumentenpaneel heeft een EEPROM en een processor om zelf informatie te kunnen verwerken en onthouden. Deze vooruitgang is bij storing ook meteen een zwakke schakel, want niet zelden klopt de kilometerstand niet meer zodra zich storingen voordoen.
Wat raakt er in veel gevallen defect
Helaas komen storingen bij deze instrumentenpanelen vaak voor. Het geheel is duidelijk, hoe zeggen we dit tactisch, met de Franse slag in elkaar gezet. De bouwkwaliteit van het instrumentenpaneel laat dan te wensen over. Het was voor ons dan ook een snelle stap om een revisie oplossing te ontwikkelen die betrouwbaarder is dan een nieuw exemplaar. Dat wij niet de enigen zijn met deze mening, blijkt wel als je elders op het internet zoekt. Veel forums staan vol met boze reacties van klanten die zich niet alleen ergeren aan de kwaliteit, maar ook aan (het gebrek aan) hulp en coulance vanuit Renault. Ook instanties die zich met consumentenbelangen bezighouden (bijvoorbeeld Tros Radar) hebben al veel tijd gestoken in dit bekende probleem.
Vaak beginnen de klachten met het knipperen en kort uitvallen van de gehele unit. Na verloop van tijd verergeren de klachten en zullen de displays in veel gevallen permanent uit blijven. Bovendien kan door het (tijdelijk) uitvallen de kilometerstand verspringen. Deze wijziging is permanent en kan alleen door programmering weer teruggezet worden naar de originele waarde. We zien ook vaker dat het klokje naar 0:00 blijft springen. Dit hoeft niet altijd te betekenen dat de auto een zwakke accu heeft, het klokkenpaneel zelf kan ook de oorzaak van dit probleem zijn.
Foutcodes ten behoeve van het instrumentenpaneel zien we trouwens eigenlijk nooit. Mede doordat het instrumentenpaneel zelf geen data doorstuurt naar andere componenten.
Veel klachten zoals hierboven beschreven, hebben te maken met zwakke soldeerverbindingen. Echter kunnen lang niet al deze klachten met wat simpel soldeerwerk opgelost worden. Sommige verbindingen zijn niet herstelbaar en losse verbindingen veroorzaken nogal eens gevolgschade. Het creëren van nieuwe verbindingen en/of het vervangen van processoren en EEPROM’s is vaak nodig. Ook mag niet vergeten worden dat processoren en EEPROM’s ook zelf defect kunnen raken. Een EEPROM is wel gemaakt om ruim 100.000 processen te kunnen verwerken, maar een defect ligt altijd op de loer.
Het vervangen van componenten zoals processoren en EEPROM’s, betekent dat opnieuw programmeren noodzakelijk is. En dat vereist specifieke kennis en apparatuur. Qua configuratie kunnen we eigenlijk alles: het aanpassen van de kilometerstand, het wijzigen van de taal en ga zo maar door. Door eigen onderzoek hebben we de hexadecimale signalen die het CAN-netwerk verstuurt, weten te ontcijferen en kunnen we deze aanpassen waar nodig. Mocht een EEPROM of processor dus defect raken, dan weten wij er wel raad mee.
Het revisieproces
We kunnen niet vaak genoeg benadrukken dat ACtronics streeft naar kwaliteit. Het zou heel makkelijk zijn om alleen de gevonden defecten te herstellen en vervolgens gerepareerd retour te sturen, maar dat is niet hoe wij werken. Elk digitaal dashboard dat bij ons binnenkomt, volgt een vast traject waarin we elk bekend zwak punt aanpakken, of dit nu wel of niet defect is. Bovendien zoeken we altijd naar een oplossing die het probleem niet alleen oplost, maar het product ook beter maakt. Dat is nu precies het verschil tussen een revisie en een reparatie.
Bij de eindcontrole gaan we heel streng te werk. Zo moet het instrumentencluster ook blijven werken als we de printplaat licht buigen en variëren we de spanning van 10V naar 16V. Ook simuleren we diverse inputs, zodat we goed kunnen controleren of elk onderdeel van het cluster goed werkt. Blijkt alles in orde te zijn, dan wordt het glas weer gemonteerd. Dit is niet het meegeleverde glas, maar een nieuw exemplaar. De kwaliteit zit dus niet alleen van binnen, maar blijkt ook door het uiterlijk: het instrumentencluster ziet er weer als nieuw uit, zodra deze wordt afgeleverd.
Wist je dat?
Renault-dealers die vaak met deze defecte instrumentenpanelen te maken hebben, hier een simpele oplossing voor hebben? Ze nemen een goed werkend cluster uit eigen voorraad om zo de autorijder tijdelijk van een werkend dashboard te voorzien zolang het origineel is opgestuurd voor revisie. Het instrumentenpaneel hoeft namelijk niet ingeleerd te worden. Het is letterlijk een plug-and-play cluster en uitwisselbaar met een andere Renault Scenic II.
Houd er wel rekening mee dat de nu gereden kilometers op het tijdelijke cluster worden opgeslagen en dus niet worden opgeteld bij de stand in het eigen cluster. Het kan trouwens wel zo zijn dat het radio-display van een tijdelijk cluster niet werkt op de auto. Renault heeft namelijk meerdere radio-types gebruikt. De radio werkt dan wel, alleen het display niet.
Het instrumentencluster in detail
Achter het grote zwarte glas gaat een printplaat schuil waarop een groot paneel en een klein paneel gemonteerd zitten. Het grote paneel geeft de basisfuncties zoals toerental, snelheid en tankinhoud weer. Het kleine paneel is vooral bedoeld voor nevenfuncties zoals de buitentemperatuur, de autoradio en het klokje. Elk paneel heeft zijn eigen stekker.
Inzoomend op de panelen, zien we de signalen aankomen in allerlei vormen. Nog niet alles wordt via het CAN-netwerk aangestuurd, maar er is duidelijk te zien dat CAN steeds belangrijker wordt in de moderne auto. Kijk maar eens naar de volgende afbeelding. Dit instrumentencluster uit 2003 vertrouwt al voor een groot deel op informatie vanuit het CAN-netwerk.
Instrumentenclusters kunnen behalve signalen ontvangen, vaak ook waarden berekenen, opslaan en in sommige gevallen versturen. Zoals zojuist al aangegeven, beschikt het instrumentencluster uit de Renault Scenic II over een EEPROM (Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory) en een processor. De uitgeschreven naam legt eigenlijk al uit wat dit onderdeel allemaal kan: data opslaan, wissen en laten lezen. De processor gebruikt deze EEPROM om zijn berekeningen uit te kunnen voeren. Op deze manier kunnen de processor en de EEPROM bijvoorbeeld samen de kilometerstand onthouden en aanpassen. Het display maakt op zijn beurt weer gebruik van de opgeslagen stand in de EEPROM, zodat deze kan worden weergegeven.
Je kunt je voorstellen dat er nogal wat fout kan gaan als midden in het proces ineens de spanning van het systeem valt. Data kan corrupt raken als er precies tijdens het wegschrijven een onderbreking plaatsvindt. De data is niet compleet en het proces zal niet verder gaan waar deze gestopt is. Een mogelijke klacht kan dan bijvoorbeeld een niet correcte kilometerstand zijn.
Informatie versturen naar andere componenten, is iets dat dit instrumentenpaneel trouwens niet doet. De benodigde waarden voor bijvoorbeeld het ABS-systeem en de ECU worden al verspreid door het CAN-netwerk en het systeem heeft hierdoor geen extra input nodig van het instrumentenpaneel zelf.
Demontage van het cluster
Het demonteren van het instrumentenpaneel is gelukkig geen lastige en langdurige klus. Verwijder voorzichtig de kunststof afdekrand om het cluster met hiervoor geschikt gereedschap. Demonteer eerst het bovenste en dan pas het onderste deel. Eenmaal verwijderd, worden een aantal torx-schroeven zichtbaar waarmee het cluster vastgeschroefd zit aan het dashboard. Schroef deze 1 voor 1 los en haal daarna het cluster rustig naar je toe. De bekabeling zit aan de bovenzijde vastgeklikt, dus het is verstandig om het cluster met de onderzijde naar je toe uit het dashboard te verwijderen. Beide stekkers zijn eenvoudig los te maken zodra het cluster voor het dashboard hangt.